De Brief van Jibbe
Toneelschrijver Jibbe Willems leest iedere zondagochtend een speciaal voor NPO Klassiek geschreven brief voor aan iets of iemand in het nieuws.
28 mei 2023 - Lieve Heilige Geest
we zien in de ander
(vaak onterecht)
het ontbreken
van ons eigen gebrek
Aanleiding: Het is weer Pinksteren.
21 mei 2023 - Lieve Ouders
vóór mijn buik over de broekrand spant,
vóór mijn T-shirts opkruipen als jurkjes,
vóór dat alles
merk ik dat ik teveel aangekomen ben
wanneer mijn trouwring
begint te knellen
Aanleiding: Het was Hemelvaart en mijn ouders zijn 50 jaar getrouwd.
14 mei 2023 - Lieve Inflatie
in mij woekert de illusie dat rijkdom
mijn leven makkelijk zou maken,
terwijl ik ook wel weet
dat wat mijn leven hobbelig maakt
niet het gebrek aan iets is
maar misschien juist een teveel
een teveel aan mezelf
Aanleiding: De inflatie is weer gestegen.
7 mei 2023 - Lieve Albert
in de supermarkt
vielen gaten in de overvloed,
het aardappelenschap was kaalgeplukt
en bepaalde borrelnootjes
waren niet meer te verkrijgen
al met al leek het mee te vallen,
er was nog genoeg wc-papier
en ook was er geen gebrek aan macaroni
Aanleiding: Stakende distributiemedewerkers zorgen voor lege schappen in de Albert Heijn, Zelensky bezoekt Nederland op 4 mei en op Bevrijdingsdag dreigt het te gaan hagelen en onweren.
30 april 2023 - Lieve Prinses Beatrix
niet dat mijn mijlpaaltjes
op weg naar de eindigheid
gevierd worden in een oranje polonaise
van koekhappende wildplassers;
maar ook ik
sla mijn verjaardag liever over
Aanleiding: Al voor de tiende keer vieren we in plaats van Koninginnedag Koningsdag.
23 april 2023 - Lieve Mia en Dion
toch al het moment,
in de stille uren,
dat ik me het meest prooi waan
Aanleiding: Mia en Dion, die Nederland vertegenwoordigen op het songfestival, (b)lijken vals te zingen.
16 april 2023 - Lieve Eenzame Eik
op de straten lagen versleten engelen
met een spanwijdte van 1,5 meter,
nu al achterhaalde wegmarkeringen
om elkaar de ruimte te geven,
nog een vroeger, nog een gisteren,
veel ruimte geven we elkaar niet meer
Aanleiding: Een monumentale zomereik in een weiland in Hollandscheveld moet wijken voor een transformatorhuisje.
9 april 2023 - Lieve Bokito
een meisje met vlechtjes
liet van alle fietsen in de straat
de bellen rinkelen,
ik snapte haar heel goed,
maar durfde toch niet mee te doen
Aanleiding: In de week voor Pasen overleed gorilla Bokito in Rotterdam
2 april 2023 -
Lieve Verbrokkelende Coalitie
sommige angsten,
eenmaal aangebroken,
zijn te vatten, aan te pakken -
maar blijven ze onaanraakbaar,
dan blijven ze jagen
Aanleiding: De uitslagen van de Provinciale Statenverkiezingen zetten de coalitie onder druk.
26 maart 2023 - Lieve Das
nu alles uit de winsterslaap ontwaakt
moeten ook wij het leenuurtje waarmee
we de donkere dagen doorkwamen
van onze slaap afhalen
en teruggeven aan de tijd
Aanleiding: Een das met lentekriebels van de zomertijd groef een burcht onder het spoor en het land kwam tot stilstand.
19 maart 2023 - Lieve Lientje
De zittende macht luisterde natuurlijk niet, dat is meestal zo; het is prettiger de Cassandra’s die over naderende rampspoed roepen te negeren, dan je comfort te offeren - met je vingers in de oren hoef je de sirenes niet te horen.
Aanleiding: Bij de Provinciale Statenverkiezingen behaalt BBB grote winst.
12 maart 2023 -
Lieve Laatste Winterdagen
al was ik misschien wat knoestiger
en was er door de jaren
wat zilver in mijn baard gebeten;
ik zag weinig verschil tussen hen en mij
Aanleiding: In de laatste dagen van deze winter gaat het dan toch nog sneeuwen.
5 maart 2023 - Lieve Venus en Jupiter
terwijl ik met mijn ogen naar de hemel
door de schemer dwaal
happen stroomslangen naar mijn enkels
alsof ze me eraan willen herinneren
dat mijn plek hier is
laag bij de grond
Aanleiding: De planeten Venus en Jupiter zijn deze week goed te zien en lijken elkaar te 'kussen'
26 februari 2023 - Lief Carnaval
toen de optocht was voorbijgestampt
naar de ons omringende dorpen
en natte confetti
als vermorzelde splinters regenboog
op het asfalt lag
schikte ik mijn eenhoornpruik
19 februari 2023 - Lieve Pechgeneratie
terwijl wij verbleken en verbrozen
blijft men beneden de Moerdijk vasthouden aan het licht
tot de tjiftjaf en de kwikstaart terug zijn
Aanleiding: De pechgeneratie heeft ook echt pech gehad; aan hoogte compensatie leenstelsel verandert niets
12 februari 2023 - Lief Lonkend Voorjaar
toch zie ik om me heen de mensen
voorzichtig hun verlangen ontkooien
Aanleiding: Het kwik kruipt richting de dubbele cijfers
5 februari 2023 -
Lieve Aandeelhouder van Shell
het voelde
alsof de tijd zichzelf in de staart beet
en nog niet van plan was los te laten
iets waar ik zelf ook moeite mee heb
Aanleiding: Shell verdubbelt winst naar ruim 39 miljard dollar in tijden van steeds luidere klimaatprotesten.
29 januari 2023 - Lieve Boze Man
Naïef van mij, natuurlijk,
op het internet is alles provocatie;
zelfs een olijftak, een duif, een witte vlag.
Aanleiding: Overal hangt chagrijn. Als een klamme, kelderkoude mist.
22 januari 2023 - Lieve Jacinda
het is heel erg januari deze week
de wolfsmaand
genoemd naar de god van einde en begin
Aanleiding: Jacinda Ardern stapt op als premier van Nieuw-Zeeland.
15 januari 2023 - Lieve Willem
Ik schreeuwde het brommertje na.
“Sukkel!” riep ik. Vanuit mijn tenen.
Een machteloos brullende
Engel der Wrake.
Aanleiding: Willem Engel wraakt de rechter in zaak over opruiiing.
8 januari 2023 - Lieve Kevin
toen de maan als een doffe parel
boven bestoppelde akkers hing
kwamen wij bij ons huisje aan,
de lucht was zwaar, vol aarde
Aanleiding: Na vijftien stemrondes wordt Kevin McCarthy gekozen als speaker van het Huis van Afgevaardigden
1 januari 2023 - Lief 2023
het oude jaar moet eruit,
met verse bloemen verdrijf ik het grijs
en heet ik het nieuwe jaar welkom
Aanleiding: Gelukkig Nieuw Jaar!
25 december 2022 - Lieve Luisteraar
op Heidepol
waar we Oma Mieke begroeven
zagen we een roodborstje scharrelen,
die we vanaf toen beschouwden
als nieuwe drager van haar ziel
Aanleiding: Het is eerste kerstdag.
18 december 2022 - Lieve Winter
dit seizoen kent vele vormen van pijn,
misschien dat we daarom
zo graag samenkomen deze dagen
Aanleiding: De winter gaat beginnen.
11 december 2022 - Lieve Voetbalfan
mijn tuin is een wildernis
vol jagers en verzamelaars
waar ik de verlichting kom brengen
Aanleiding: Het Nederlands elftal is uitgeschakeld op het omstreden WK in Qatar.
Aanleiding: Marcel van Roosmalen verruilt het Westen voor Arnhem.
27 november 2022 - Lieve Matthijs
ik heb op de Toneelacademie gezeten,
ik ken de schreeuwende mannen
en hun bange harten,
en ik ken het zwijgen van mensen
die geen alternatief durven zien
Aanleiding: Matthijs van Nieuwkerk in opspraak wegens grensoverschrijdend gedrag.
Aanleiding: De Wolf is terug in Nederland - de discussie laait weer op.
Aanleiding: De midterms in de Verenigde Staten pakken positief uit voor Joe Biden.
Aanleiding: Jaïr Bolsonaro verliest de verkiezingen in Brazilië.
Aanleiding: Elon Musk neemt Twitter over.
23 oktober 2022 - Lieve Liz
het enige dat ons als soort
ooit verder heeft gebracht
- in struikelende hink-stap-sprong -
is twijfel
Aanleiding: Liz Truss na 45 dagen Prime Minister van het Verenigd Koninkrijk alweer afgetreden.
16 oktober 2022 - Lieve Johan
ik begon te vermoeden
dat die vier sterren een vergissing waren,
dat Steffie mij met een verkeersplein
of makelaar verward had
Aanleiding: Johan Remkes kijkt nipte voldoende van de boeren voor zijn rapport over de stikstofcrisis.
9 oktober 2022 - Lieve Piekbelasters
nu vrede niet langer vanzelfsprekend is
zocht ik in een onbewaakt moment
de leeftijdsgrens voor dienstplicht op
en het blijkt
dat ik nog steeds oproepbaar ben
Aanleiding: In het rapport over de stikstofcrisis wordt aanbevolen de grootste piekbelasters uit te kopen.
2 oktober 2022 - Lieve Vera en Khadija
het duurt bij mij altijd even
voor ik het idee van kooi
in mijn hoofd vervangen heb
door het idee van knus
Aanleiding: Khadija Arib stapt op als kamerlid vanwege onderzoek Vera Bergkamp naar grensoverschrijdend gedrag van de eerste.
25 september 2022 -
Lieve Dagen van het Kleine Afscheid
zo raakte ik in die ijssalon
in de motregen
per ongeluk in een metafoor verzeild
die groter was
dan ik kon of wilde overzien
Aanleiding: De herfst is begonnen.
18 september 2022 - Lieve Dilan
zoals op het water slapende otters
elkaars hand vasthouden
om te voorkomen dat ze afdrijven
naar open zee,
houden mijn zoon en ik
elkaars hand vast
om te voorkomen dat we afdrijven
naar donkere gedachten
Aanleiding: Minister van Justitie Dilan Yeşilgöz-Zegerius noemt 'woke' een gevaar voor de samenleving.
11 september 2022 - Lieve Vrede
in de wachtkamer van de bloedbank
bladerde ik op de website van Defensie
door de toelatingseisen
voor de Nationale Reserve
Aanleiding: We herdenken nine / eleven en het wapengekletter klinkt in Oekraïne.
4 september 2022 - Lief September
deze zomer moest mijn vrouw
een mopperende man verdragen
die tijdens het kamperen
te vaak op het punt stond
zijn worsteling met zwaartekracht
en slaapmat op te geven
Aanleiding: Het is september.
28 augustus 2022 - Lieve Wopke
ik koester niet de illusie
dat vroeger alles beter was,
maar draag ook niet langer de zekerheid
dat later alles beter wordt
Aanleiding: Wopke Hoekstra ondergraaft als CDA'er de stikstofdoelen van het kabinet waar hij als minister in zit.
10 juli 2022 - Lieve Boris
waarom
tooit die jonge god die ik mij denk
zich toch zo vaak
in een steeds rimpeliger hulsel
Aanleiding: Prime minister Boris Johnson (UK) verder in de problemen.
3 juli 2022 - Lieve Zomer
deze week lukte het
de gezichtsherkenning van mijn telefoon
vijf ochtenden niet
om mijn gezicht te herkennen
en wilden mijn dochters niet eten
omdat ze de rijst te pittig vonden
Aanleiding: Het is zomer!
26 juni 2022 - Lieve Boeren
dat zijn illusies, natuurlijk
maar dat geldt voor meer beloftes,
dus tot ze zijn gebroken
klamp ik me aan beloftes vast
Aanleiding: De boerenprotesten rondom de stikstofnormen.
19 juni 2022 - Lieve Mick
ik verheugde me op het compliment
dat ik misschien zou krijgen
over de transparantie van mijn plasma
Aanleiding: Concert Rolling Stones afgelast vanwege coronabesmetting Mick Jagger.
12 juni 2022 - Lieve Jesse en Attje
wie vanuit mijn huis
naar de Veluwe fietst
ziet op mooie dagen
tussen de bomen
verscholen eenhoorns staan
Aanleiding: De lijsttrekkers van GroenLinks en de PvdA beklinken verregaande samenwerking.
5 juni 2022 - Lieve Heilige Geest
ik verdwaalde, ja,
maar wie zich toestaat te verdwalen
komt soms op onvermoede plaatsen uit
Aanleiding: Pinksteren.
29 mei 2022 - Lieve Thierry
Lieve Thierry, je wordt vader,
er zal iemand in je leven komen
die vaak, en hard, zijn angst
en zijn verlangen uit zal schreeuwen.
Aanleiding: De vriendin van Thierry Baudet is zwanger.
Aanleiding: Mark Rutte in zwaar weer wegens structureel wissen sms'jes werktelefoon.
15 mei 2022 - Lieve S10
Waarom zeg ik altijd ‘ja’
als ze bij de koffiewinkel vragen
of ik er recyclezakken bij wil?
Wie hou ik voor de gek?
Aanleiding: De finale van het Songfestival met de Nederlandse deelnemer S10 in de finale.
8 mei 2022 - Lieve Moeders
onder het mom van werk
vertrok ik dus per trein naar huis,
om op mijn knieën
de kinderkamer te doorzoeken
Aanleiding: Moederdag.
1 mei 2022 - Lieve Henny
ik heb het over vroeger
over de tijd van de antennes
die als harkhanden
op schoorstenen stonden
en analoge signalen
uit de ether moesten grijpen
Aanleiding: Henny Vrienten, de zanger van Doe Maar, overleden.
24 april 2022 - Lieve Johnny
Het grote misverstand
van een toneelacademie,
is dat je moet leren
heel goed te ‘doen alsof’.
Want dat is niet zo.
Aanleiding: Een trieste Johnny Depp in de rechtszaal tegenover zijn ex-vrouw Amber Hearst.
17 april 2022 - Lieve Liliane
De ochtenden zijn al weken wreed,
elke morgen moet ik de krant verstoppen
voor de kinderen de voorpagina zien.
Aanleiding: Liliane Ploumen besluit het partijvoorzitterschap op te geven omdat ze vindt dat ze gefaald heeft.
10 april 2022 - Lieve Sywert
En ik voelde me al een beetje schuldig;
ik verheugde me op een nacht
die ik ongestoord kon doorslapen,
en vroeg me af of mij dat
een minder goede vader maakte.
Aanleiding: Sywert van Lienden weer in het nieuws vanwege de mondkapjesaffaire.
3 april 2022 - Lieve Joost
Terwijl de maartse sneeuw
op tulpenboombloesems viel,
las ik hoe jij op een Siciliaans eiland
visjes met gedichten ving
en plots verlangde ik hevig
naar meer poëzie in mijn leven.
Aanleiding: In aanloop naar de boekenweek een brief aan dichter Joost Oomen.
27 maart 2022 - Lieve IJscoman
de nachten waren kort
en vol met waterpokken,
mijn kinderen hadden jeuk
en na het krabben hadden ze pijn -
ons bed lag vol met woelend kinderleed
Aanleiding: Trio IJssalon in Arnhem is weer open en de zon schijnt!
20 maart 2022 -
Lieve Nieuwe Gemeenteraadsleden
Al realiseer ik me dat er mensen zijn
die stemmen in een gevangenis
meer zien als metafoor dan als contrast.
Ook die mensen mogen stemmen.
Aanleiding: Na de gemeenteraadsverkiezingen zijn er weer nieuwe gemeenteraadsleden aangetreden.
13 maart 2022 - Lieve Kasja
ik schrok wakker van geweervuur
een staccato ratelen
en onderdrukte de neiging
onder mijn bed te duiken
Aanleiding: Een brief aan Minister van Defensie Kasja Ollengron terwijl de oorlog in Oekraïne oplaait.
6 maart 2022 - Lieve Jij
Vroeger dacht ik wel eens;
als ik echt niet meer weet
wat ik met mezelf aan moet
kan ik nog altijd bij het vreemdelingenlegioen.
Aanleiding: Een brief voor iedereen die bang is voor oorlog in Europa.
Aanleiding: De zon schijnt en Poetin valt Oekraïne binnen.
20 februari 2022 - Lieve Valentijn
het roken mis ik niet,
het drinken soms nog wel,
al weet ik dat dat heimwee is
naar een verspilde tijd
Aanleiding: Valentijnsdag!
13 februari 2022 - Lieve Joris
dan voel ik mij een kakkerlak
die verlangt
naar het pak van de picassowants
Aanleiding: Joris Luyendijk schreef een boek, zeven vinkjes, over privilege.
Aanleiding: Nederland werd gegeseld door storm Corrie.
Aanleiding: Optimisme onder zzp'ers nu de coronamaatregelen worden losgelaten.
23 januari 2022 - Lieve Ernst
en al waren de mensen
het applaus verleerd,
het weerhield mij niet van dansen
Aanleiding: Een brief aan minister van Volksgezondheid Ernst Kuipers over door ploeteren in de lockdown.
16 januari 2022 - Lieve Mark
het gaat er uiteindelijk niet om
of de realiteit de fantasie overtreft,
het gaat erom of er genoeg fantasie is
om de realiteit kleur te geven
Aanleiding: Een brief aan Mark Rutte op de zondag voor Blue Monday.
9 januari 2022 - Lief Januari
...want als het nut heeft
heeft het geen zin
dit dwalen door verlaten straten
Aanleiding: De eerste maand van het nieuwe jaar.
2 januari 2022 - Lief 2022
Toen ik de kerststal op wilde ruimen
zag ik dat Maria was verdwenen.
Typisch januari, dacht ik,
echt de maandag van het jaar
Aanleiding: Een Mariaverschijning nabij Lourdes.
19 december 2021 - Lieve Amalia
Ik ben de laatste tijd steeds
voorzichtiger geworden
in het verheugen,
om teleurstellingen voor te zijn.
Aanleiding: De kroonprinses was jarig en vierde een feestje met misschien wel meer mensen dan toegestaan.
12 december 2021 - Lieve Eric
als mensen die je hebt bewonderd sterven, is dat elke keer weer
op dat onvermijdelijke moment
dat je wees zal worden
Aanleiding: De acteur Eric van der Donk is overleden.
Aanleiding: Sinterklaas en het talent om te geloven.
28 november 2021 - Lieve Lockdown
Je komt steeds bij me terug. En ik, idioot, in de greep van – ik weet het niet, angst of verlangen? – sluit je steeds weer in mijn armen.
Aanleiding: Wéér een lockdown.